Świadectwo pochodzenia towaru może znacząco wpłynąć na wysokość cła i powodzenie odprawy celnej. Jeśli handlujesz z krajami spoza Unii Europejskiej, warto wiedzieć, kiedy musisz posiadać ten dokument i jak go uzyskać. W tym artykule wyjaśnimy Ci wszystko krok po kroku.

Czym jest świadectwo pochodzenia towaru?

Świadectwo pochodzenia to dokument, który potwierdza kraj, w którym dany produkt został wyprodukowany lub znacząco przetworzony, zgodnie z regułami pochodzenia określonymi w przepisach celnych Unii Europejskiej lub odpowiednich umowach handlowych.

Nie chodzi o kraj wysyłki – a o faktyczne pochodzenie towaru w rozumieniu prawa celnego. Przykładowo jeśli sprzedajesz sok pomarańczowy z Hiszpanii, gdzie został wyprodukowany krajem pochodzenia będzie Hiszpania. Natomiast jeśli handlujesz kosmetykami, które zostały wyprodukowane w Tajlandii ale w Polsce tylko oklejasz swoją etykietą, krajem pochodzenia będzie Tajlandia.

W zależności od celu, wyróżniamy świadectwa pochodzenia:

• preferencyjne – umożliwiające korzystanie z obniżonych stawek celnych (np. na podstawie umów UE z Japonią, Kanadą czy Koreą Południową).
• niepreferencyjne – wymagane w krajach, które chcą znać pochodzenie produktu z powodów politycznych, statystycznych lub dla celów kontroli importu. Jest to dokument, który nie uprawnia do obniżonych opłat celnych.

Kiedy musisz posiadać świadectwo pochodzenia?

Nie istnieje ogólnounijny obowiązek jego posiadania, jednak z doświadczenia wiemy, że świadectwo pochodzenia bywa wymagane, gdy:

• Twój kontrahent lub przepisy kraju importu tego wymagają,
• chcesz skorzystać z niższego cła na podstawie umowy o wolnym handlu (np. UE–Japonia),
• eksportujesz towary do krajów z dodatkowymi regulacjami (np. Egipt, Brazylia, Algieria),
• Twój towar należy do grupy produktów, które często podlegają szczegółowej kontroli (np. tekstylia, żywność, elektronika).

Jeśli eksportujesz towary poza Unię Europejską lub importujesz z krajów objętych umowami handlowymi świadectwo pochodzenia towarów będzie obowiązkowe.

Jak możesz uzyskać świadectwo pochodzenia towaru?

Aby otrzymać świadectwo pochodzenia towaru, musisz przygotować odpowiednie dokumenty i złożyć wniosek do właściwej izby gospodarczej – najczęściej regionalnej lub krajowej izby przemysłowo-handlowej. Wśród dokumentów muszą się znaleźć:

• faktura handlowa z informacjami o towarze i jego wartości,
• dokumenty potwierdzające pochodzenie (np. opis procesu produkcji, deklarację dostawcy),
• wypełniony wniosek.

Większość izb wystawia świadectwo w ciągu 1–2 dni roboczych. Możesz otrzymać dokument w formie papierowej lub elektronicznej – zależnie od procedur w danym regionie.

Jeśli korzystasz z preferencyjnych stawek celnych i masz status eksportera zarejestrowanego w systemie REX, możesz wystawić tzw. deklarację pochodzenia bezpośrednio na fakturze. REX dotyczy eksporterów z UE ale także z niektórych krajów partnerskich, które zawarły z Unią stosowne umowy handlowe (np. państw AKP) i jest obowiązkowy dla przesyłek powyżej 6000 €. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie kraje akceptują deklaracje zamiast świadectw.

A więcej o systemie REX przeczytasz w naszym artykule o podobnym tytule “System REX – czym jest i kto musi się zarejestrować”.

Świadectwo pochodzenia czy deklaracja – co wybrać?

To dwa różne dokumenty. Świadectwo pochodzenia wystawia niezależna instytucja – Izba Gospodarcza. Z kolei deklarację pochodzenia możesz przygotować samodzielnie, jeśli jesteś zarejestrowanym eksporterem (REX).

Deklaracja sprawdza się przy eksporcie w ramach umów handlowych, np. UE–Kanada. Jednak niektóre kraje wymagają tradycyjnego świadectwa – dlatego zawsze warto to sprawdzić przed wysyłką towaru.

Jeśli nie masz pewności, jak udokumentować pochodzenie towaru – skontaktuj się z nami.

Jak długo obowiązuje świadectwo pochodzenia?

Zazwyczaj wykorzystujesz je tylko raz – do jednej konkretnej przesyłki lub kontraktu. W niektórych krajach obowiązują dodatkowe ograniczenia – np. dokument nie może być starszy niż 90 dni w momencie odprawy celnej. Dlatego dobrze jest zaplanować wszystko z wyprzedzeniem i nie zostawiać formalności na ostatnią chwilę.

Brak świadectwa pochodzenia towaru może spowodować:

• zatrzymanie przesyłki na granicy,
• utratę możliwości skorzystania z obniżonego cła,
• opóźnienia w odprawie,
• problemy z klientami (utrata zaufania, koszty magazynowania).

Przykład:

W jednej z naszych spraw klient eksportował towary do Egiptu. Pomimo zgodności z przepisami UE i posiadania deklaracji pochodzenia, egipskie służby celne zażądały tradycyjnego świadectwa pochodzenia wydanego przez izbę gospodarczą. Brak tego dokumentu spowodował wstrzymanie odprawy i naliczenie kosztów magazynowania. Towar utknął na 5 dni, a klient poniósł koszty składowania.

Z doświadczenia wiemy, że da się uniknąć komplikacji – wystarczy odpowiednie przygotowanie dokumentów.

Jak możemy Ci pomóc?

Świadectwo pochodzenia towaru może być kluczowe dla Twojej przesyłki. Pomaga obniżyć koszty, przyspieszyć odprawę i uniknąć formalnych komplikacji. Jeśli nie jesteś pewien, czy go potrzebujesz – zapytaj nas. Pomożemy Ci wybrać najlepsze rozwiązanie.

Od lat wspieramy firmy takie jak Twoja w przygotowywaniu dokumentacji celnej – w tym świadectw pochodzenia. Jeśli chcesz mieć pewność, że wszystko przebiegnie bezproblemowo, możesz na nas liczyć. Oferujemy również transport międzynarodowy i magazynowanie, co pozwala nam kompleksowo obsługiwać cały proces importu lub eksportu.